Rdza jest kluczowym problemem, który sprawia, że co pewien czas, każda stalowa powierzchnia wymaga renowacji i zabezpieczania. Praktycznie nie istnieje opcja całkowitego wyeliminowania procesu korozji, jednak w zależności od rodzaju stali/metalu konserwacja danej konstrukcji może korodowanie w pewnym stopniu spowolnić. Skuteczność wykazują tu różne preparaty i/lub zabiegi ochronne. Czym i jak pomalować skorodowaną powierzchnię, aby zabezpieczyć ją na dłużej? Sprawdź nasze wskazówki dotyczące konserwacji metalu.

Czym zabezpieczyć metal przed rdzą?

Odpowiednio dobrany preparat znacznie przedłuży żywotność stalowej powierzchni i zapobiegnie konieczności częstego jej malowania, które w warunkach przemysłowych bywa mocno utrudnione (np. ze względu na wysokie konstrukcje wymagające rusztowań, konstrukcje posadowione w wodzie, w miejscach trudno dostępnych etc.) oraz dość kosztowne.

Tradycyjnym rozwiązaniem, czasami też jedynym możliwym, jest aplikacja podkładu (sprawdź, kiedy farba podkładowa do metalu jest konieczna), a następnie (po określonym czasie) położenie końcowej warstwy farby nawierzchniowej. Metodą znacznie skracającą ten proces jest zastosowanie do malowania i konserwacji metalu preparatów dwufunkcyjnych, np. gruntoemalii, jak STAL-KOR czy LOWIGRAF PUR, których właściwości są dość zbliżone.

STAL-KOR

• Gruntoemalia akrylowo-alkidowa, jednoskładnikowa.

• Nie wymaga stosowania podkładu, a malowana powierzchnia może być jedynie zgrubnie oczyszczona z luźnych fragmentów rdzy i starych powłok malarskich.

• Ma wysoką odporność na czynniki mechaniczne, atmosferyczne (w tym promieniowanie UV) oraz na temperaturę (powłoka zachowuje swoje właściwości w przedziale od -20°C do +80°C, okresowo do +100°C.

• Dzięki zawartości pigmentu antykorozyjnego aktywnie hamuje toczący się proces korozyjny, znacznie go spowalniając.

LOWIGRAF-PUR

• Emalia poliuretanowa, dwuskładnikowa – mieszana z utwardzaczem (w zestawie) w stosunku 10:1.

• Nie wymaga stosowania podkładu. Malowana powierzchnia powinna być oczyszczona z korozji i innych luźnych powłok.

• Cechuje ją bardzo dobra przyczepność do podłoża. Można nią pomalować niemal każdy materiał za wyjątkiem tworzyw sztucznych: polietylenu i polipropylenu. Tworzy twardą, odporną na zarysowania powłokę. Charakteryzuje się również dobrą odpornością na promieniowanie UV.

• Dzięki zawartości pigmentu antykorozyjnego, aktywnie chroni stopy żelaza przed korozją.

• Zapewnia gładką powłokę, o wysokim stopniu dekoracyjności.

Konserwacja stali

Najbardziej narażona na korozję jest stal rdzewna (węglowa). Pierwiastkiem, który potrafi walczyć z korozją metali jest chrom. Jego zawartość w stali na poziomie 10,5% oznacza stal nierdzewną, choć w przypadku stali do celów przemysłowych lub tam gdzie wymagana jest wyższa antykorozyjność, jego zawartość waha się zwykle w przedziale 14 do 20%. Stal z zawartością chromu >12% zachowuje się tak, jak metale szlachetne, które w typowych warunkach w zasadzie nie korodują w ogóle.

Najpopularniejszym sposobem bieżącej konserwacji metalu (wszystkich rodzajów stali: węglowej, nierdzewnej, ocynkowanej lub bez ocynku, aluminium itp.) jest jej okresowe malowanie preparatami zapobiegającymi i spowalniającymi proces korozji (sprawdź czym pomalować blachę ocynkowaną). Powierzchnia przygotowana do zabezpieczenia powinna być czysta, pozbawiona luźnych fragmentów, odpylona i sucha.

Prawidłowo pomalowana stal, znajdująca się w standardowych warunkach, jest zazwyczaj zabezpieczona przed rdzą na kilka sezonów.

Konserwacja aluminium

Surowe aluminium jest bardzo odporne na procesy korozji. W sposób naturalny pokrywa się bowiem cienką, ochronną  warstwą tlenku, która nie dopuszcza do postępu procesów niszczenia takiej powierzchni. W przypadku zarysowania, warstwa w miejscu przecięcia jest natychmiast odtwarzana. Powłoka ta jest skuteczna w środowisku o pH 4-9. Poza tym przedziałem aluminium koroduje dość szybko. Zależnie od przyczyny niszczenia, odmienny jest sposób postępowania z aluminium.

• Korozja wżerowa – obecność elektrolitu, głównie chlorków, powoduje powierzchniową korozję. Nie zagraża ona zazwyczaj trwałości konstrukcji, stanowi jedynie poważny defekt estetyczny. Zapobiega jej proces anodowania lub lakierowanie aluminium. Do takiej korozji można nie dopuścić, stosując ochronę katodową lub zapewniając sprawny system osuszania metalu (jeżeli jest to możliwe).

• Korozja w środowisku zasadowym i kwaśnym – zetknięcie aluminium z kwasami i zasadami, o pH poza wspomnianym wyżej przedziałem, skutkuje szybką korozją metalu. Wyjątkiem jest kwas azotowy i amoniak, które nie szkodzą aluminium. W pozostałych przypadkach rdzewieniu zapobiega pokrycie metalu powłoką bitumiczną lub lakierem odpornym na działanie zasad, a także zastosowanie krzemianów spowalniających proces korozji.

Konserwacja żeliwa

Odporność żeliwa na korozję jest podobna jak w przypadku stali, choć niekiedy bywa nawet wyższa. Zapewnia ją dodatek krzemu i niklu, stanowiące nawet do 35% masy, obok węgla obejmującego zwykle 2 do 4% zawartości żeliwa. Najczęściej spotykanymi rodzajami żeliwa są żeliwo sferoidalne (ciągliwe) oraz szare.

Żeliwo z racji swoich właściwości jest powszechnie stosowane w przemyśle. Do jego zabezpieczania stosuje się powlekanie powłokami antykorozyjnymi w procesie galwanizacji. Niektóre elementy żeliwne pokrywane są warstwą smaru lub malowane. Odpowiednia będzie w tym przypadku każda farba, którą producent przewidział do malowania stali i żeliwa, jednak biorąc pod uwagę, że wiele żeliwnych przedmiotów to często zabytkowe, stare pamiątki, warto zadbać o to, by farba – oprócz zabezpieczenia – tworzyła również dekoracyjną powłokę dobrej jakości.

Fot. Czym zabezpieczyć metal przed rdzą – konserwacja żeliwa.

O czym należy pamiętać, zabezpieczając metal?

• Właściwe przygotowanie powierzchni – to najważniejsza część całego procesu konserwacji metalu, ponieważ od przygotowania powierzchni do malowania zależy w dużej mierze czas i tempo późniejszej korozji. Metal powinien być oczyszczony, przynajmniej z luźnych fragmentów starych powłok malarskich i ognisk rdzy, umyty, odpylony i całkowicie suchy.

• Odpowiednia farba – przeznaczona do malowania danego metalu i konkretnego rodzaju powierzchni. W przypadku konieczności zastosowania warstwy podkładowej (przewidzianej przez producenta farb) nie należy jej pomijać!

• Warunki aplikacji – w przypadku malowania na zewnątrz, temperatura i ogólne warunki pogodowe mają duże znaczenie. Należy unikać skrajnych zjawisk atmosferycznych i w miarę możliwości uwzględnić ryzyko ich wystąpienia, biorąc pod uwagę czas schnięcia świeżo nałożonej farby. Zalecenia bywają dość odmienne dla różnych farb. Często farby dwuskładnikowe wymagają nieco wyższej temperatury aplikacji niż preparaty jednoskładnikowe. Niektóre z nich wybitnie nie tolerują wilgoci (LOWIGRAF-PUR), ponieważ czas utwardzania warstwy znacznie się wydłuży. W sytuacji wyjątkowo wilgotnego podłoża farba może się nie utwardzić, ponieważ woda zwiąże utwardzacz.

• Sposób nakładania farby – narzędzia użyte do malowania mogą nadawać całej powierzchni określoną strukturę lub po prostu służyć jedynie pomalowaniu całości. Najszybszym sposobem jest malowanie natryskowe i właśnie ono jest wybierane na ogół do zabezpieczania większych powierzchni lub miejsc o skomplikowanych kształtach i/lub tych, do których jest utrudniony dostęp.