Blacha na dachu nie ma łatwo. Całoroczna ekspozycja na działanie niekorzystnych, często wręcz skrajnych, warunków atmosferycznych sprawia, że nawet najlepiej zabezpieczona powierzchnia metalu ulega z czasem niszczeniu. Dodatkowo główny czynnik niszczący — korozja, postępuje stale (pomimo ocynkowanej powierzchni blachy), dlatego powierzchnia ta wymaga okresowego oczyszczania i konserwacji. Malowanie dachu z blachy ocynkowanej jest procesem przywracającym jakość zabezpieczenia i doskonały wygląd na kilka – kilkanaście sezonów. Jak prawidłowo pomalować i jakich farb użyć na dachu z blachy ocynkowanej, aby efekt był doskonały?

Malowanie dachu z blachy – krok po kroku

Blacha ocynkowana pokryta jest warstwą nierdzewnego cynku. Jest to pośrednie rozwiązanie pomiędzy "zwykłą" blachą, a tą całkowicie nierdzewną. Pozwala na znaczne opóźnienie procesów niszczenia pod warunkiem zachowania jak najdłużej szczelności powłoki. Stąd konieczność okresowych przeglądów i renowacji takiego dachu.

Malowanie dachu z blachy ocynkowanej powinno odbywać się zgodnie z pewnymi regułami, po starannym przygotowaniu powierzchni i z użyciem odpowiednich farb.

Prawidłowe przygotowanie to połowa sukcesu

Powierzchnia blachy ocynkowanej przed nałożeniem farby powinna zostać oczyszczona, umyta i odtłuszczona. Prace przygotowawcze to często najbardziej żmudny i czasochłonny etap, jednak bez starannego ich wykonania, nie ma mowy o pełnym i trwałym efekcie malowania dachu. 

Znacznie więcej pracy wymaga oczywiście blacha uprzednio malowana (często wielokrotnie) i skorodowana. 

Do niezbędnych czynności w takiej sytuacji należą:

- czyszczenie powierzchni, które można wykonać przy pomocy narzędzi ręcznych (szczotki, skrobaka, szlifierki) lub za pomocą myjki ciśnieniowej, która dodatkowo umyje powierzchnię; usunięte muszą być wszystkie ogniska korozji, luźne powłoki malarskie (jeżeli blacha była już malowana), zendra i inne zanieczyszczenia;

- odtłuszczanie, mycie pozwalające na usunięcie wszystkich zanieczyszczeń typu pyłki, ptasie odchody, ślady mchu, oleju, tłuste osady z kominów i inne.

Umycie wodą pod odpowiednim ciśnieniem jest wystarczającym przygotowaniem przed malowaniem dachu z blachy ocynkowanej, jeśli powierzchnia ta malowana jest pierwszy raz i/lub nie jest skorodowana.

Końcowe podłoże musi być czyste, suche i stabilne. Nie ma konieczności zdejmowania wszystkich starych powłok malarskich, o ile dobrze przylegają one do powierzchni. Przekonać się o tym można, próbując podważyć warstwę starej farby szpachelką lub odrywając zdecydowanym ruchem pasek taśmy samoprzylepnej od takiej powierzchni. Farba, która pozostanie nienaruszona na dachu może zostać powtórnie pomalowana.

Jaka farba na dach?

W pierwszej kolejności należy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy wybrany system malarski obejmuje oddzielne malowanie farbą gruntującą oraz (po odpowiednim czasie schnięcia) położenie barwnej warstwy nawierzchniowej, czy też zastosowanie preparatów typu gruntoemalie pozwalających na uzyskanie zabezpieczenia antykorozyjnego przy jednoczesnym wykończeniu dachu z blachy wybranym kolorem. Ten drugi sposób zyskuje przewagę w sytuacji skomplikowania architektonicznego dachu, licznych stromizn dachowych, braku czasu czy nawet niepewnej pogody. Nakładając natomiast więcej niż jedną warstwę zabezpieczającą, można zyskać pewność szczelnego pokrycia blachy. 

Farby przeznaczone do malowania pokryć dachowych z blachy ocynkowanej powinny spełniać wiele kryteriów.

- Elastyczność — im wyższa, tym lepiej. Blacha dachowa kurczy się i rozszerza pod wpływem temperatury. Farba nie powinna pękać w wyniku tych zmian.

- Odporność na promieniowanie UV — większość farb z przeznaczeniem do stosowania na zewnątrz posiada tę właściwość, jednak dach to miejsce o stałej i zwiększonej ekspozycji na promieniowanie, dlatego jest to szczególnie istotne.

- „Wszechstronność” — oczyszczona powierzchnia dachu bywa zróżnicowana. Są na niej resztki starych powłok, blacha ocynkowana i miejsca gdzie ocynku już nie ma. Dobra farba dachowa musi cechować się dużą przyczepnością nawet przy zróżnicowanym podłożu.

- Szczelna, gruba powłoka — farby tworzące zbyt cienką warstwę nie odizolują prawidłowo blachy od niekorzystnych warunków zewnętrznych. Grubopowłokowe farby dają natomiast pewność, że zabezpieczenie będzie trwałe. Uwaga! Nałożona warstwa nie może być też zbyt gruba, ponieważ straci ona wówczas swoją elastyczność i popęka.

Malarska pogoda, czyli kiedy najlepiej pomalować dach z blachy?

Producenci farb zgodnie (ewentualnie z niewielkim różnicami) określają warunki prawidłowej aplikacji farb dachowych.

- Malowanie powinno odbyć się w dzień bezdeszczowy i możliwie bezwietrzny, aby zanieczyszczenia niesione wiatrem nie przylgnęły na stałe do świeżo położonej farby.

- Minimalna temperatura powietrza do aplikacji farb to 5-8oC.

- Należy unikać wilgotności powietrza wyższej niż 80%. Zazwyczaj oznacza to pogodę opisywaną jako "zanosi się na deszcz" (tym bardziej, że przy takich warunkach jest duże prawdopodobieństwo, że spadnie).

- Należy przesunąć termin prac, jeżeli w najbliższym czasie zapowiadany jest mróz lub przymrozki. Nawet kilka dni po pomalowaniu dachu skrajne temperatury mogą mu zaszkodzić. Pogoda, o której mowa, może pojawić się w kwietniu – maju w warunkach polskich, kiedy nocne spadki temperatur mogą zaszkodzić warstwie świeżej farby.

- Malowanie powinno odbyć się w temperaturze powyżej punktu rosy. Jeżeli zrozumienie tych specyficznych warunków skraplania się wilgoci sprawia nieco problemów, można po prostu przyjąć, że dachu nie należy malować bardzo wczesnym rankiem ani późnym wieczorem.

- Zbyt duże nasłonecznienie też nie jest korzystne. Malowanie w upale nie zapewnia dobrego efektu, ponieważ farba wysycha zbyt szybko i najpewniej wkrótce popęka (skruszeje), a sama praca będzie bardzo wyczerpująca dla malarzy podczas takiej aury. 

Czym można szybko pomalować dach z blachy?

Prace dachowe zazwyczaj nie należą do bezpiecznych zajęć. Nic więc dziwnego, że osoby, które decydują się na odnawianie tej powierzchni dążą do maksymalnego skrócenia koniecznych prac – oczywiście bez uszczerbku dla ich jakości. Sprzyja temu użycie odpowiednich narzędzi. Teoretycznie dach można pomalować każdym narzędziem do malowania: pędzlem, wałkiem lub przy pomocy natrysku. W przypadku dachów niewielkich rozmiarów lub poziomych połaci dachowych użycie pędzla czy wałka ma swoje uzasadnienie. Dachy płaskie wygodnie można pomalować, używając wałka na długim, teleskopowym uchwycie. Na dachach stromych czy wielkopowierzchniowych natryskowe malowanie agregatem okazuje się znacznie lepszym wyborem. Co prawda zużycie farby w tym przypadku jest nieco wyższe, ale za to czas malowania ulega znacznemu skróceniu. Uzyskana w ten sposób warstwa farby jest równej grubości, co ma duże znaczenie dla jej późniejszej elastyczności i trwałości, a także dobrego efektu wizualnego.