Farba, która łatwo się nanosi, a jednocześnie nie kapie i nie ścieka, nawet gdy pokrywasz nią sufit? To jak najbardziej możliwe! Pod warunkiem, że wyróżnia ją tiksotropowość określana potocznie pamięcią cieczy. Czym dokładnie jest i jakie farby powinny mieć właściwości tiksotropowe? Wyjaśniamy.

Tiksotropia: definicja

Tiksotropią nazywa się właściwość niektórych typów cieczy, w których występuje zależność lepkości płynu od czasu działania sił ścinających. Sam termin pochodzi z języka greckiego, od słowa thixis, oznaczającego „dotyk”.

Jak to działa w praktyce? Tiksotropowość może polegać np. na tym, że:

● płyn po intensywnym wymieszaniu staje się mniej lepki, a następnie, gdy upłynie określony czas, ponownie zastyga,

● ciecz zwiększa swoją lepkość w wyniku mieszania, by po jakimś czasie ją obniżyć.

Mechanizm działania tego zjawiska można lepiej zrozumieć, obserwując na przykład, co dzieje się z wyciskaną z tubki pastą do zębów. Gdy jest ona poddawana naciskowi mechanicznemu, wypływa z opakowania, jednak już na szczoteczce do zębów pozostaje w jednej, stałej pozycji. 

Warto też wiedzieć, że tiksotropia następuje również w wyniku stresu elektrycznego, a więc np. gdy nastąpi nagły i gwałtowny przepływ ładunków elektrycznych.

Samo zjawisko zostało opisane i nazwane w 1935 roku przez niemieckiego chemika Herberta Maxa Finlaya Freundlicha.

Z czego wynika zjawisko tiksotropii?

Na poziomie molekularnym tiksotropowość może mieć różne podłoże. Ta właściwość może wynikać np. z tego, że:

● żel z tiksotropią zamieni się w zol w wyniku oddziaływania sił ścinających,

● cząsteczki cieczy będą się porządkować zgodnie z kierunkiem działania sił ścinających – takie zjawisko można zaobserwować m.in. w roztworach polimerów,

● zmieniły się charakter oraz kształt drobin, z których jest złożona mieszanina – np. wówczas, kiedy micele emulsji ulegną mechanicznemu rozbiciu.

Jak wykorzystuje się właściwości tiksotropowe płynów?

Tiksotropowość jest zjawiskiem przydatnym w wielu dziedzinach produkcyjnych. Korzysta się z niego na przykład podczas budowania ścian szczelinowych, jak również w technologii płuczek wiertniczych. Jednak najczęściej tiksotropia jest wykorzystywana podczas produkcji farb.

Farby tiksotropowe nie ściekają, nawet gdy są nakładane na pionowe powierzchnie, dzięki czemu zachowują wysokie właściwości estetyczne i ochronne.

Farby tiksotropowe – czym się wyróżniają?

Tiksotropia jest wykorzystywana przede wszystkim podczas produkcji farb przemysłowych, emulsyjnych, chociaż znajduje zastosowanie również przy produkcji farb drukowych.

Czytaj więcej: Farby przemysłowe do metalu - co stosować do metalu narażonego na agresywne warunki atmosferyczne?

Właściwości tiksotropowe są nadawane farbom poprzez włączenie do ich składu odpowiednich substancji. Mogą to być np. związki na bazie krzemionki, tytaniany organiczne, jak również polikwasy akrylowe, poliestry uretanowe, krzemionki płomieniowe i wiele innych – w zależności od docelowych właściwości produktu. Pewne jest jedno: tiksotropowość farby przekłada się na to, że nie ścieka ona z powierzchni pionowych.

Oznacza to, że korzystając z takiego produktu, nie trzeba się obawiać np. o:

● zacieki,

● nierówne poziomowanie się,

● skapywanie farby z wałka, jeśli jest ona nakładana metodami manualnymi.

Najczęściej farby tiksotropowe mają bardzo gęstą, budyniowatą konsystencję, ale mimo to są łatwe do zaaplikowania, ponieważ stają się mniej lepkie i gęste przy nacisku sił mechanicznych.

Farby tiksotropowe Polifarb Łódź

Farby wykorzystujące zjawisko tiksotropii są dostępne również w ofercie Polifarb Łódź. Są to przede wszystkim:

● TIXOKOR-G2 – farba przeznaczona do gruntowania podłoży stalowych oraz żeliwnych. Jest stosowana w zabezpieczeniach antykorozyjnych maszyn, urządzeń, ogrodzeń, latarni i innych tego typu elementów. Farba nie wykazuje ściekalności z powierzchni pionowych dla powłok do 250 µm.

● TIXOKOR-G3 – poliwinylowa farba tiksotropowa, cynkowa, która nie wykazuje ściekalności z powierzchni pionowych dla mokrej powłoki o grubości do 180 µm.

● LOWICYN-tixo – to grubopowłokowa gruntoemalia przeznaczona na powierzchnie metalowe, do bezpośredniego i renowacyjnego malowania stali, stali ocynkowanej, żeliwa czy aluminium. Jest odpowiednia np. na dachy czy rynny, a także mosty, wiadukty czy latarnie. Nie ścieka z powierzchni pionowych nawet przy warstwie mokrej o grubości do 300 µm.

To może Cię zainteresować: Nowoczesny system antykorozyjny do konstrukcji stalowych – Polifarb Łódź